Samengesteld door Anselm Franke
Deelnemende kunstenaars Falke Pisano
Gedurende de laatste vijf jaar ontwikkelde de Nederlandse kunstenaar Falke Pisano een serie werken onder de titel Figures of Speech. Deze cyclus, waaruit een selectie te zien is in de Project Room van Extra City, kan omschreven worden als het resultaat van een gedetailleerd onderzoek naar processen waarbij ‘objecten’ veranderen van vorm, materialiteit, betekenis, omschrijving, begrip en rol.
In Pisano’s onderzoek zijn alle kunstwerken, of het nu objecten, performances, teksten, video’s of interviews zijn, ingebed in een continue circulatie, een voortdurende uitwisseling van ideeën en vormen door tijd en ruimte. Kortom, een uitwisseling die transformatie veroorzaakt. Zoals de speelse schaduw van een perpetuum mobile, ontstaan door dit proces voortdurend nieuwe figuren, constellaties en betekenissen. Pisano vat dit op haar beurt in taal en creëert zo wederom nieuwe betekenis en nieuw werk.
De in de loop van de jaren steeds complexer geworden configuratie van werken kent haar hoogtepunt in de recente publicatie Figures of Speech, gemaakt in samenwerking met designer, kunstenaar en schrijver Will Holder. Falke en Holder gebruiken het boek ter verduidelijking van de circulatie en uitwisseling van taal, ideeën en vormen in de verschillende werken. Het boek toont dat een transfer van het ene werk naar het andere vaak een statusverandering met zich meebrengt, een reflectie binnen een andere context of een verdere uitwerking van een idee. Meerdere formuleringen komen terug in verschillende werken, formuleringen van ideeën voor werken worden werken, beschrijvingen van werken worden gebruikt in voorgaande en volgende werken en er is een uitwisseling tussen beschrijvende en verklarende werken over het werk en het werk zelf.
Schrijver en kunstcriticus Max Jorge Hinderer schreef het volgende over Figures of Speech:
“Als toeschouwer of lezer word je geconfronteerd met de contradicties tussen je eigen verwachting over de codes van de kunstgeschiedenis en het transformerende moment van de esthetische ervaring. Pisano's werk zit vol referenties naar participatie- en abstractiestrategieën van laat-modernistische avant-gardes en post-structuralistische en post-operaïstische theorie. Deze referenties zijn geen doel op zich maar vormen het kader van wat eerder gezien kan worden als geobjectiveerde begripspatronen. Toch omvat deze objectivering altijd ook de vorming van een analyse-object enerzijds, en de mogelijkheid de toeschouwer aan te spreken als integraal onderdeel van het werk anderzijds. De toeschouwer wordt geïdentificeerd met zijn/haar potentieel om op verschillende niveaus met het werk te interageren (een werk lezen, manipuleren, contempleren, bekritiseren).
Wat Pisano in haar werk discursivering, dematerialisering of abstrahering noemt, wordt concreet in de tentoonstellingsruimte, als beleving. Maar ook als een diagram van een machinieke onderneming met de toeschouwer als geobjectiveerde vorm van zelfbewustzijn - als een sleutelwaarde in een set van bredere institutionele en discursieve interacties. Voorbij de postmoderne referentialiteit of alwetende zelfgenoegzaamheid brengt het oeuvre van Pisano de productie in kaart van presentie/performance in de ontmoeting met een structuur (hedendaagse kunst) die de tegenwoordigheid, de articulatie en het affect van de consument verlangt.”
Met (Conditions of Agency) zet Pisano een stap terug en brengt ze enkele werken uit Figures of Speech terug naar de context van de tentoonstellingsruimte. Daardoor ontplooien de werken zich binnen een nieuwe constellatie van tijd en ruimte.
Naar aanleiding van de tentoonstelling, en binnen het dialogisch format waarbinnen Pisano constant werkt, nodigden Extra City en Falke Pisano de Duitse schrijver en publicist André Rottmann (Texte zur Kunst) uit om een essay te schrijven over het werk.
Het essay wordt als een lezing gepresenteerd door André Rottmann op 29/10/2010 om 20u.
Documentatie
(Conditions of Agency) - Falke Pisano
Locatie Kunsthal Extra City - Antwerpen-Berchem, Eikelstraat 25-31, 2600 Antwerpen